Triệt Như - Tâm Tình Với Nhau - Bài 67
TRẮC NGHIỆM LẠI MÌNH
Hôm nay cô đặt câu hỏi, chúng ta tùy ý trả lời. Xem như một “trò chơi mới” thôi.
Mỗi ngày, tại Tổ Đình, buổi sáng sớm có lễ Phật, lễ Tổ, sau mới ngồi thiền. Thường ngày, không có khóa tu, cũng không có lễ hội, nên tăng đoàn chỉ có một nghi thức đơn giản thôi. Đó là: sau khi Tán Hương, tiếp theo là thầy chủ lễ xướng, mỗi câu thì một lạy:
1- Chí tâm đảnh lễ, tất cả chư Phật ba đời, tột hư không khắp pháp giới.
2- Chí tâm đảnh lễ, tất cả Chánh Pháp ba đời, tột hư không khắp pháp giới.
3- Chí tâm đảnh lễ, tất cả Tăng, bậc hiền thánh ba đời, tột hư không khắp pháp giới.
4- Chí tâm đảnh lễ quá khứ Phật Tỳ Bà Thi
5- Chí tâm đảnh lễ hiện tại Phật Thích Ca Mâu Ni
6- Chí tâm đảnh lễ vị lai Phật Di lặc Tôn
7- Chí tâm đảnh lễ Tổ sư Đại Ca Diếp
8- Chí tâm đảnh lễ Tổ sư A Nan
9- Chí tâm đảnh lễ Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma
10- Chí tâm đảnh lễ tất cả chư vị Tổ sư Ấn Độ, Trung Hoa, Việt Nam.
Tiếp theo là ngồi thiền.
Cô tạm ghi số thứ tự các câu xướng để dễ phân biệt.
Bây giờ cô đặt câu hỏi gợi ý, các em nghĩ sao về nghi thức lễ Phật, lễ Tổ? Thí dụ:
- “Chí tâm đảnh lễ” là gì?
- Giải thích câu 1, tại sao “chư Phật ba đời tột hư không khắp pháp giới”? tại sao nhiều Phật tới vậy? Phật là gì?
- Giải thích câu 2, tại sao Chánh Pháp cũng tột hư không khắp pháp giới? Chánh pháp là gì?
- Giải thích câu 3, Tăng là gì? Tại sao Tăng cũng nhiều tột hư không khắp pháp giới?
- Cái “thấy” trong câu 1 & 2 & 3 có gì đặc biệt?
- Câu 4 & 5 & 6 , có gì đáng giải thích?
- Câu 7 & 8 & 9, chúng ta có cảm nghĩ ra sao?
- Tại sao còn có câu 10?
Trên đây, cô chỉ tạm gợi ý, chúng ta đọc xong mấy câu xướng lễ này, mình có ý nghĩ gì, cảm thấy như thế nào. Mình cứ ghi ra. Chỉ một hai câu cũng tốt rồi. Không cần ghi dông dài hay rườm rà. Chúng ta nhận ra ý nghĩa của nghi thức lạy Phật và Tổ ra sao? Nếu nhận ra là mình nhận ra ngay, còn phải suy nghĩ thì chưa hiểu vẫn là chưa hiểu.
Sau khi hiểu ý nghĩa của mười câu xướng đó rồi, mình có thấy được bài học nào cho mình không?
- Tại sao chư Tổ đặt ra phương thức hằng ngày mình phải lễ lạy Phật và Tổ?
- Mình phải lễ lạy ra sao mới có giá trị?
- Tâm mình phải như thế nào?
Cô ước mong chúng ta hưởng ứng “trò chơi” này. Ghi lại vài dòng, vài ý nho nhỏ, cũng là có hồi đáp, nếu không thì cô sẽ thất vọng, vì không ai hưởng ứng “trò chơi” vui vui này.
Tuy nói là “trò chơi”, với ý là để cho bài tập này nhẹ nhàng, thoải mái, cô mong chúng ta sẽ không ngần ngại bày tỏ ý kiến của mình cho người khác biết. Đây cũng là cách tự rèn luyện lòng tự tin, khả năng hiểu biết, khả năng viết, khả năng trình bày và nhất là cái nhiệt tâm tu học của mình. Và trên hết là cái nhiệt tâm chia sẻ những điều hiểu biết của mình với cô và các bạn. Đây là mình đang ứng dụng một trong Lục hòa, là “Kiến hoà đồng giải”. Và cũng giúp ích cho các bạn phát tâm hướng dẫn người khác: đo lại mức độ thông hiểu giáo lý Phật học, Thiền học, nhiệt tâm chia sẻ kiến thức của mình (thiệt ra là tuệ trí, nhận thức đúng về những chân lý của cuộc đời).
Nếu như, chúng ta vẫn giữ khoảng cách giữa mình và các bạn, không tâm tình với nhau, một cách hồn nhiên chân thật, thì loạt bài “tâm tình với nhau” này, chắc cũng chỉ là “một tiếng hát trong sa mạc” hay là “tiếng nói mớ trong giấc mơ” thôi.
Cô đã nhiệt tâm làm những mảnh vụn “puzzle” để tặng cho các em, mà nếu như mình không nhiệt tâm vào “trò chơi puzzle” này, thì sao đây?
16- 9- 2020
TN
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D262262596.-%3B)
Con xin phép trả lời một phần câu hỏi của ni sư.
- "Chí tâm" hoặc "nhiếp tâm" hoặc "nhất tâm" ý chỉ một cái tâm hoàn toàn tĩnh lặng, không lao xao, chỉ một niệm duy nhất là niệm biết không lời. Đảnh lễ là hành động quỳ xuống, đầu dập sát đất thể hiện sự tôn kính tột cùng. "Chí tâm đảnh lễ" là thể hiện sự tôn kính tột cùng với một cái tâm hoàn toàn tĩnh lặng
- Phật là tâm giác ngộ trong sáng trước giờ ở trong tất cả mọi chúng sinh bao đời nay, nên ở khắp mọi nơi, tận cùng hư không, khắp pháp giới
- Khi đã cắt đứt vô minh, có tâm giác ngộ trong sáng, thì ở đâu, cái gì cũng là chánh pháp, tận cùng hư không, khắp pháp giới
Con xin phép được trả lời câu hỏi của Ni Sư: “cái ‘thấy’ trong câu 1&2&3 có gì đặc biệt?”
_Nếu “thấy” TƯỚNG_qua giác quan, thì các pháp là hiện hữu, là có thật , là có Phật Pháp Tăng.
-Nếu “thấy” TÁNH, nghiã là nhận ra THỰC CHẤT TÁNH, thì Phật Pháp Tăng ( và tất cả các pháp) bản thể trống không như hư không bao trùm khắp mọi nơi.
Con vừa nhận ra một ý này nữa ạ : tâm tĩnh lặng lúc lễ lạy thì đến lúc tọa thiền mình dễ đạt được đinh ( tường tự như thiền hành trước khi tọa thiền ) . Lễ lạy trước khi tọa thiền hàng ngày sẽ trở thành nhận thức thủ tục như trong bản đồ nhận thức Thầy thiền chủ đã dạy.
Con xin phép được trình bày những hiểu biết của mình :
*chí tâm đảnh lễ: biết không lời + lạy
*câu1:
••Phật là bậc giác ngộ , người thể nhập hoàn toàn ở trong tâm Như trong 4 oai nghi.
••xưa, nay & tương lai, mỗi người ai cũng đều có sẵn tiềm năng giác ngộ ( Phật tánh ), cho nên ai cũng có thể thành Phật ( khi đã chuyển hoá tâm, sạch hết lậu hoặc , chứng đắc vô ngã).
*câu 2: Chánh Pháp là những lời dạy của Đức Phật bao gồm những qui luật của cuộc đời: khổ, vô thường, vô ngã, tương quan nhân quả (Chân lLý Qui Ước hayTục Đế ) và bản chất của hiện tượng thế gian : chân như, không, huyễn ( Chân Lý Tuyệt Đối hay Chân Đế ). Những chân lý này luôn luôn đúng vượt không gian & thời gian , nó luôn hiện hữu, , nó chị phối và vận hành trong khắp hiện tượng thế gian mà khi thành đạo Đức Phật nhận ra.
*câu 3: Tăng là những vị xuất gia học tập, thực hành và duy trì, lưu truyền Chánh Pháp, đời nào cũng có.
*Trong câu 1,2&3 đời đời ba ngôi Tam Bảo (Phật ,Pháp ,Tăng) vẫn tồn tại, là chỗ dựa tâm linh cho những người Phật tử.
*câu 4&5&6: trong quá khứ, hiện tại , tương lai cũng đều có Phật vì ai cũng có Phật tánh.
•Phật Thích Ca là vị Phật lịch sử, là con người có thật trong thế giới này đã tu chứng và thành đạo.
*câu 7&8&9: Pháp Phật được gìn giữ và lưu truyền nhờ công lao to lớn của các vị Tổ sư, tiêu biểu là sơ Tổ Đại Ca Diếp, người triệu tập đại hội kết tập kinh điển lần thứ nhất, nhị Tổ A nan, người ghi nhớ và đọc lại toàn bộ những lời giãng của Đức Phật, Tổ Bồ Đề Đạt Ma rời Ấn Độ sang Trung Hoa truyền dạy , là Tổ sư thiền đầu tiên tại đây.
*câu 10: nhờ công lao của các vị Tổ sư mà Phật Pháp được truyền bá từ Ấn Độ sang Trung Hoa và sang Việt Nam nên chúng ta có cơ hội học tập và thực hành theo Chánh Pháp đế thoát khổ.
*sau khi hiểu đuoc ý nghĩa 10 câu xuớng , con biết ơn công lao to lớn của Đức Phật và ChưTổ, Chư Tặng nhiều đời đã giãng dạy Pháp. Hiểu được Phật Pháp Tăng tột hư không khắp pháp giới ,chúng con biết ơn, kính trọng, thương yêu tất cả mọi người và vạn vật muôn loài, cũng như phải ghi nhớ thực hành tinh tấn .
*Theo con hiểu , mục đích chư Tổ đặt ra phương thức hàng ngày mình lễ lạy Phật và Tổ để nhắc nhở
••mình tu tập theo nề nếp và hành trì đúng theo Chánh Pháp
••lòng thành kính và biết ơn
••khi khom mình cúi lạy chỉ biết miình đang cúi lạy mà không suy nghĩ gì khác thì đây là một phương thức “thiền trong động “
*Cho nên mình phải giữ tâm tĩnh lặng trong sáng ( biết không lời) khi lễ lạy.
Đem hết tâm ý ra, lạy đầu sát đất
Đầu sát xuống đất, là coi như bản ngã mình không có gì nữa, mình lạy với toàn thân toàn ý.
* Giải thích câu 1, tại sao “chư Phật ba đời tột hư không khắp pháp giới”? tại sao nhiều Phật tới vậy? Phật là gì?
- Chư Phật ba đời là quá khứ hiện tại vị lai
- Mọi chúng sanh đều có Phật tánh, đều có thể thành Phật, nên đã có Phật quá khứ, Phật hiện tại, rồi sẽ có Phật tương lai, nên có rất nhiều Phật là như vậy.
- Phật là đấng toàn giác, tâm bao thái hư, không còn dính mắc vào bất cứ điều gì.
* Giải thích câu 2, tại sao Chánh Pháp cũng tột hư không khắp pháp giới? Chánh pháp là gì?
Chánh pháp là vô ngã và từ bi, không có ngằn mé, nên cũng tận hư không khắp pháp giới
* Giải thích câu 3, Tăng là gì? Tại sao Tăng cũng nhiều tột hư không khắp pháp giới?
Tăng đại diện cho Phật, Tăng đem pháp đến cho chúng sanh, nên Phật nhiều bao nhiêu thì cũng có Tăng nhiều bấy nhiêu.
* Cái “thấy” trong câu 1 & 2 & 3 có gì đặc biệt? Ba câu này, kết lại là mình lạy Phật Pháp Tăng, là 3 ngôi tam bảo, cả ba thời quá khứ hiện tại và vị lai.
* Câu 4 & 5 & 6 , có gì đáng giải thích? Ba câu này cũng là lạy 3 vị Phật quá khứ, hiện tại và vị lai
* Câu 7 & 8 & 9, chúng ta có cảm nghĩ ra sao?
- Câu thứ 7: Chí tâm đảnh lễ Tổ sư Đại Ca Diếp: Ma-ha-ca-diếp là sơ tổ của Thiền tông (Ấn Độ). Đệ tử Thiền tông không đảnh lễ ngài thì đảnh lễ ai?
- Câu thứ 8: Chí tâm đảnh lễ Tổ sư A Nan: Ngài A Nan là Nhị tổ của thiền tông (Ấn Độ), là người xây dựng cơ bản giáo pháp trong lần kết tập đầu tiên. Dĩ nhiên là mình phải đảnh lễ ngài, người đã đem giáo pháp đến cho đời sau.
- Câu thứ 9: Chí tâm đảnh lễ Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma: Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma là vị tổ sáng lập phái Thiền ở Trung Quốc.
Mình lạy các vị tổ sư , mình cố gắng thực hành các lời dạy của các vị tổ sư để bày tỏ lòng biết ơn đã chỉ bày con đường cho mình đi đến chỗ giải thoát.
Và cũng cầu xin các ngài gia trì cho mình được thuận duyên tu hành tinh tấn.
* Tại sao chư Tổ đặt ra phương thức hằng ngày mình phải lễ lạy Phật và Tổ?
Để mình phải nhớ đến Phật và Tổ hàng ngày, nhớ đến đức hạnh và công phu tu tập của các ngài mà mình noi theo để tu hành không thể xao lãng.
Tu hành không tinh tấn , không đều đặn , sẽ dễ bị thoái chuyển.
* Mình phải lễ lạy ra sao mới có giá trị? Tâm mình phải như thế nào?
Thân lạy một cách thành kính, tâm chỉ nghĩ đến Phật và Tổ và các hạnh lành của các ngài.
Luôn hồi hướng cho tất cả chúng sanh.
* Tại sao còn có câu 10?
Là phật tử Thiền Tông người Việt, thì nên đảnh lễ tất cả chư vị Tổ sư Ấn Độ, Trung Hoa, Việt Nam. Người đi sau phải nhớ ơn người đi trước.
Hiếu Ngọc (ĐT Montreal)
Chúng con là Minh Diệu, Huệ Thông,Từ Tâm Chánh thường ngày tụ họp nhau, cung tụ trước Phật đài tụng Lể Sám và Bát Nhã Tâm Kinh.
Nguyện cầu Chư Phật mười phương trước là giúp chúng con thăm nhập kinh tạng sau là dẩn dắt chúng con đi trên con đường Tâm Linh.
Trả lời câu hỏi của Ni Sư:
1/ Lể lạy Phật Tổ là để tỏ lòng thành kính,tri ân,tinh tấn noi gương theo các Ngài.
2/ chúng con áp dụng theo Văn,,Tư,bTu
Văn là vừa tụng vừa nghe mình tụng theo lời dạy của Phật và Tổ.
Tư là hiểu rõ lời mình tụng đúng theo Chánh Pháp
Tu là thể nhập lời mình tụng trong Nhận thức,rồi tủy duyên ứng dụng.
3/ Tâm mình lúc đó vừa
Tục đế Bát nhã, Tuệ trí có lời , chuyển hoá theo lời dạy của Phật và Tổ.
Chân đế Bát Nhả trong Tánh Không và Chân Như
Chúng con có đôi lời trinh Ni Sư, mong Ni Sư chỉ giáo cho chúng con.
Phật pháp tổ tăng cũng là mình.Hành lễ lạy cũng là"phản quang tự kỷ" cũng là "thấy tánh" nên hành lễ như tọa thiền,trong" không lời".Mình phải nhớ mình có 3 thân "ứng pháp báo"
vì nghiệp mình đang mang báo thân nhiễm ô này,nên luôn nhớ "thanh tịnh tâm ý":hành giới định tuệ,giới thân khẩu ý,0 tham sân si,định là tâm thường định,0 vọng,0 tán,0 loạn,tuệ là văn tư tu.Luôn nhớ,hành như như vậy thì trả nghiệp giải thoát,còn không thì chịu khó bao nhiêu kiếp nữa vậy!
Cảm ơn các bạn,kính cảm ơn Ni Sư
Tắc Thiệt
Chí tâm đảnh lễ : là nghi thức niệm Phật hàng ngày, có nghĩa
Chí tâm : thành tâm, tâm thành khẩn, tâm nhất quyết - Chí tâm đảnh lễ : Lạy ra mắt Phật với thành tâm. Chư Phật ba đời : Phật quá khứ, Phật hiện tại và Phật vị lai.
Tột hư không khắp pháp giới :
Tột hư không : có nghĩa là " đến tận cùng của hư không". Theo đạo Phật, không là chân tâm, là cái không của tâm diệu ý, rất kỳ diệu .
Khắp pháp giới : có nghĩa là :
Giới là cảnh giối, giới hạn . Mỗi cảnh giới là một pháp giới. Theo đạo Phật, có 10 cảnh giới : : Phật, Bồ tát, Duyên giác, Thinh văn, Trời, Người, A tu la, Ngạ quỷ, Súc sinh. Nói môt cách tổng quát, tất cả các pháp trong thế gian, mọi sự vật trong vũ trụ đều gọi chung là pháp giới ( cõi pháp của Phật). Trong đời thuyết pháp độ sinh của Đức Phật, Ngài dạy vô số pháp môn, tất cả những pháp môn ấy cũng gọi là pháp giới. Tất cả những sư, lý trên đời đều gọi lá pháp giới..
2) Giống như câu 1), nói về Chánh Pháp.
3) Giống như câu 1), nói về các Tăng
4) Chí tâm đảnh lễ quá khứ Phật Tỳ Bà Thi : Phật Tỳ Bà Thi là vị Phật đầu tiên trong số 7 vị Phật quá khứ.
5) Phật Thích Ca Mâu Ni là Phật Hiện tại trong thế giới ta bà.
6) Phật Di Lặc Tôn, là vị Phật vị lai
7) Tổ sư Đại Ca Diếp, là sơ tổ của Thiền tông Ấn độ . Sư phụ là Phật Thích Ca Mâu Ni. Tôn phong là Đầu đà đệ nhất.
8) Tổ sư A Nan là Nhị Tổ của Thiền tông Ấn độ
9) Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma
Theo truyền thuyết, 18 vị tổ sư Ấn độ kế thừa nhau sau Dức Phật Thích Ca Mâu Ni để truyền bá Thiền tông và Bồ Đề Đạt Ma đươc xem là Tổ thứ 1 của Thiền tông Trung hoa sau nối tiếp truyền cho 5 vị .
10 ) Chí tâm đảnh lễ tất cả chư vị Tổ sư Ấn độ, Trung hoa, Việt nam :
Có 18 vị Tổ sư THiền tông Ấn độ, là quí vị : Ma ha Ca Diếp, A Nan, Thương Na Hòa Tu, U Ba Cúc Đa, Đề Đa Ca, Di Dá Ca, Bà Tu Mật, Phật Đà Nan Đề, Phục Đà Mật Đa, Hiếp Tôn Giả,Phú Na Dạ Xa, Mã Minh, Ca Tỳ Ma La, Long Thọ, Ca Na Đề Bà, La Hầu Đa La, Tăng Già Nan Đế, Già Da Xá Đa, Cưu Ma La Đa, Xà Dạ ĐaBà Tu Bàn Đầu, Ma Noa La, Hạc Lạc Na, Sư Tử, Bà Xá Tư Đa, Bất Như Mật Đa, Bát Nhã Đa La, Bồ Đề Đạt Đa, .
Các Vị Tổ Sư Thiền Tông Trung hoa : Huệ Khả, Tăng Xán, Đạo Tín, Hoằng Nhẫn, Huệ Năng.
Tam Tổ Sư Thiền Tông Việt Nam : Các vị Phật Hoàng Trần Nhân Tôn, Pháp Loa, Huyền Quang .
Thanh Bạch (ĐT Montreal)
* Tại sao “chư Phật ba đời tột hư không khắp pháp giới”? tại sao nhiều Phật? Vì tất cả chúng sanh (nhiều) đều có Phật tánh và có khả năng thành Phật.
- Phật là giác. Phật là bậc Giác ngộ. Lạy đầu tiên là lạy Phật, để bày tỏ lòng thành kính và tri ân Ngài.
* Pháp là những lời dạy của Đức Phật. Lạy thứ hai là lạy Chánh Pháp để bày tỏ lòng thành kính, biết ơn và ghi nhớ những lời dạy của Ngài.
* Chánh pháp tột hư không khắp pháp giới: lời Đức Phật dạy là những Chân lý tối hậu, không thể dùng ngôn ngữ để diễn tả. Chánh pháp có ở khắp mọi nơi, nếu ta quán sát với Trí huệ mọi hiện tượng thế gian, ta sẽ nhận ra chánh pháp (vô thường, khổ..).
* Tăng: bậc xuất gia để tự giải thoát và giúp cho chúng sanh. Lạy thứ ba là lạy Tăng bảo để bày tỏ lòng thành kính, biết ơn các tăng ni hoằng pháp độ sanh.
- Tại sao Tăng nhiều tột hư không khắp pháp giới? Vì tất cả chúng sanh đều có khả năng tu hành để tự giải thoát và giúp người khác học hỏi chánh pháp.
* Câu 1, 2 và 3 còn có ý nghĩa rằng chúng ta lạy ba ngôi qúy báu (Phật, Pháp, Tăng) ngay bên trong tâm chúng ta.
* Ba câu 4, 5 và 6 nghĩa là chúng ta lạy các vị Phật, quá khứ, hiện tại và vị lai.
* Ngài Ma Ha Ca Diếp là bậc Sơ Tổ. Ngài A nan là Nhị Tổ. Ngài Bồ Đề Đạt Ma là Sơ tổ của Thiền tông Trung Hoa..
* Chúng ta bày tỏ lòng thành kính và tri ân tất cả các vị Tổ, không phân biệt nguồn gốc xuất xứ.