Mấy ngày nay Cali lạnh giá. Đã qua mùa đông, xem như sắp sang xuân, vậy mà hôm nay, ban đêm 34 độ F, bây giờ 9 giờ sáng cũng chỉ 38 độ F, ấm nhất hôm nay là 44 độ F thôi. So với độ ấm bình thường là 70- 75 độ F. Mùa hè có khi nóng tới 100 độ F.
Mấy hôm rồi, ban ngày có khi chút nắng, có khi chút mưa, và gió. Gió thổi từng cơn, thổi rụng hết lá khô, lá vàng, gãy những cành tiêu khô, trái thông khô, rơi trên lối đi. Ban đêm, đêm vừa qua, nghe có gió nhẹ, đủ khua leng keng mấy khúc kim loại treo ngoài trời, mưa cũng nhẹ, từng âm thanh trên mái ngói. Khác với đêm hôm kia. Suốt đêm, chỉ là gió thốc. Gió cuồn cuộn, từ xa chạy tới nghe rào rào. Gió tung tấm bạt trên mái che lều bên hông nhà, phần phật, lạch bạch, cành cây cọ xát, răng rắc, gió luồn vào ống thông khói lò sưởi, hú lên từng hồi nghe như tiếng vọng từ rừng núi hoang sơ. Như tiếng tru chó sói những đêm sáng trăng từ bên kia núi.
Nằm yên trong phòng, ấm, lặng lẽ, cái đèn nhỏ không đủ sáng tới bên ngoài cửa sổ, nhìn ra ngoài trời, âm u tối mịt, chỉ nhấp nháy mấy tia sáng yếu ớt của năm ba cây đèn nhỏ tự động trong vườn. Có thể nào khi mình giật mình thức giấc thì cái mái nhà đã theo gió bay đi mất rồi không?
Đêm hôm kia, như vậy đó. Như trời đất nổi trận lôi đình, cuồng phong gầm hú. Sáng hôm nay thì khác. Không còn những cơn gió lốc nữa. Gió chỉ nhẹ đong đưa những cành tiêu rũ nước. Mưa lất phất nhẹ, rơi lác đác, vỡ tan nhấp nháy trên làn nước mỏng trên sân xi măng ngoài trời. Nhưng trời rất lạnh. Mà chưa đông đá, chưa thành tuyết. Bây giờ thì mặt trời lại ẩn sau lớp không gian trắng đục rồi. Không thấy mây.
Trời đất thiệt là vô tình, khi nắng khi mưa tùy ý, mặc cho vạn vật ngả nghiêng tơi tả, sống hay chết cũng xong. Nhưng giữa mưa, giữa gió, giữa cái giá buốt này, lại có mùa xuân, hoa lại nở, các bạn ơi.
Dọc theo chánh điện, từng cụm hoa thủy tiên nở rộ. Những đóa hoa nhỏ xíu, trắng muốt, nổi bật hẳn trên mấy cánh lá xanh sẫm, dài, vươn lên thẳng tấp đầy nhựa sống. Ngào ngạt hương. Thanh nhã, dịu dàng. Có phải thanh thoát, hương sắc, như những cô tiên không, mà sao mình gọi là thủy tiên? Mấy gốc đào trắng, đào hồng thì chỉ mới thấp thoáng búp non, chưa nở.
Ngay trước mắt, bên ngoài khung cửa kiếng, là hai chậu mai vàng, mình đặt tên như vậy cho đỡ nhớ gốc mai vàng thuở còn thơ dại bên mẹ cha. Thân là loại dây leo, phải nương tựa nơi dàn chống đỡ, lá cũng mong manh. Hoa nở nhằm cuối đông. Cũng màu vàng anh, có khi hai lớp, có hoa một lớp năm cánh. Hoa nào hai lớp thì chen nhau hé nở, cánh này nở trọn khoe sắc với nắng ấm, cánh kia thì e ấp nghiêng nghiêng, có cánh hoa dấu mặt nhìn xuống, còn hoa khác thì thích ngắm mây trời. Mỗi đóa hoa một vẻ, mỗi cánh hoa mỗi nét, không hoa nào giống hoa nào. Toàn thân dịu dàng, cành cũng là thân, rủ xuống, lá non xanh, mỗi cánh hoa yểu điệu phong cách riêng. Vậy mà sao giữa:
“ Thuở trời đất nổi cơn gió bụi,
Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên”…
Trong những ngày mưa giông bảo tố này, không có một cánh hoa vàng nào rơi rụng? Còn mấy cây tiêu cổ thụ thì lá khô, cành tiêu khô rơi vung vảy khắp nơi.
Mỗi năm, mùa đông dường như là thời gian của chấm dứt, để rồi tái sanh, chuyển hóa qua một cảnh giới mới hơn. Sự chấm dứt, sau đó mới tái sanh là định luật tự nhiên: sanh- trụ- hoại- diệt và trở thành cái mới. Cỏ cây, muông thú, và con người, tất cả đều sống và chấm dứt sống hay chuyển biến đều theo định luật này. Cây cối thường rụng hết lá, hoa, hay trái trong mùa đông, chỉ là trơ cành khẳng khiu, an nghỉ. Phụ giúp vào cái giá buốt, là giông gió và mưa bảo để thổi bay đi cành khô mục, lá khô úa, nước mưa rửa sạch cõi đời bụi bẩn, thiên nhiên được tưới tẩm thỏa thuê. Để rồi tiếp theo là nụ hoa, là búp lá, chúng ta lại sắp đón chào mùa xuân mới sang.
Trời đất vô tình, vạn vật vô tình, mà vạn vật biết sống hài hòa với hoàn cảnh tự nhiên. Gió thổi chiều nào thì ngả nghiêng theo chiều đó. Gió mạnh, thì những cành tiêu cuống quýt nhảy múa, mấy nhánh hoa vàng chỉ đong đưa theo, nhất định không để rơi một cánh hoa nào. Sức sống của hoa, của cỏ cây, của thiên nhiên, của trời đất mãnh liệt biết bao!
Lại nhớ câu nói của ông Blaise Pascal, triết gia Pháp thế kỷ XVII:
"L’homme n’est qu’un roseau, le plus faible de la nature ; mais c’est un roseau pensant". Con người chỉ là một cây sậy yếu nhất trong thiên nhiên, nhưng là một cây sậy biết suy nghĩ.
Nhìn lại mình. Trong những ngày mưa gió này, mình không bước chân ra vườn, ngồi làm việc trong phòng, mặc áo ấm, còn mở máy sưởi nữa. Mấy con sóc núi cũng không thấy chạy qua chạy lại loăng quăng trong vườn. Như vậy, vô tình hay hữu tình cũng đều biết tùy duyên thuận pháp thì mới tồn tại.
Chúng ta có trí, có tri giác, có tình cảm, vậy phải biết sống đời thiện lành, quan sát tâm mình từng giây phút, ý nghĩ đúng, lời nói đúng, hành động đúng, không hổ thẹn với cây mai vàng kia, nhỏ nhoi yếu ớt mà biết gom sức sống mãnh liệt của mình kết thành mấy đóa hoa hương sắc đem dâng hiến cho đời.
Thiền viện, 24- 2- 2023
TN
Triệt Như - Tiếng Hát Giữa Trời - Bài 29
TRỜI ĐẤT VÔ TÌNH