DD015- Như Chiếu: Ngũ Giới

NGŨ GIỚI

và con đường chuyển hóa "cái Ngã"

Đức Phật đặt ra Ngũ giới là năm điều răn cấm nhằm giúp người cư sĩ tu các nghiệp lành, tránh các nhân đau khổ, đi trên đường an vui hạnh phúc chân thật. Ngũ giới chính là những rào cản để ngăn ngừa chúng ta làm điều sai trái hầu không phải lãnh chịu những quả báo xấu về sau. 

Nếu đọc lại kỹ từng giới, chúng ta sẽ thấy sự phạm giới đều xuất phát từ cái Ngã tham lam, ích kỹ:

1/ Sát sanh: 

- vì ta cho rằng các chúng sanh khác sinh ra là để nuôi sống ta, mạng sống của ta lớn hơn, quan trọng hơn những thú vật khác, nên ta có quyền giết chúng để nuôi sống ta và phục vụ khẩu vị của ta.

- vì ai cũng bênh vực, bảo vệ "cái của ta" nên dẫn đến xung đột, chiến tranh, con người chém giết lẫn nhau

2/ Trộm cắp: xuất phát từ lòng tham. Ta lấy của người khác nhằm thỏa mãn sự ham muốn của ta, muốn vật đó trở thành "cái của ta".

3/ Tà dâm: để thỏa mãn tà dục giữa cái ta (người nam) và cái ta (người nữ). Ái dục là nguyên nhân khổ đau và dẫn chúng sanh đi sanh tử luân hồi 

4/ Vọng ngữ: xuất phát từ cái ta ích kỹ, ác độc: muốn lợi mình, hại người để thoả lòng dục vọng đen tối của mình, nên mới nói không đúng sự thật, nói thêu dệt, nói lưỡi hai chiều, nói lời chia rẽ, nói lời ác khẩu…

5/ Uống rượu: cái ta say rượu luôn có nhiều lý do để tự biện minh: ta uống cho vui với bạn bè, ta uống cho quên sự đời, ta uống vì ta hận, ta uống vì ta chán. Nhưng chung qui, cũng vẫn chỉ là cái Ta- SI- trong vọng tưởng mê lầm. Rượu còn nguy hiểm hơn thuốc độc. Một chén thuốc độc ta uống vào chết ngay, nhưng chỉ chết một thân hiện tại chứ rượu uống vào sẽ làm mất hạt giống trí tuệ, khiến chúng sanh si mê phải chết đi sống lại vô số kiếp. 

Không giữ 5 giới đồng nghĩa là ta tiếp tục vun bồi cho cái Ta ngày càng lớn, cái Ngã ngày càng cao. Và như thế thì không khác nào chúng ta tự xô mình lún ngày càng sâu trong cái hố Vô Minh, không còn lối thoát quay về.

Muốn vơi bớt cái Ngã thì ta cần thực hành 5 KHÔNG: "Không tranh, Không tham, Không cầu, Không ích kỷ, Không tự lợi":

- Không tranh thì không phạm giới sát. Vì sao phải sát sanh? Bởi vì muốn tranh. Anh tranh tôi đoạt thì sanh ra hành vi giết người, phóng hỏa. Không tranh thì không sát, như vậy là giữ được giới không sát sanh.

- Không tham thì không phạm giới trộm cắp. Tại sao muốn trộm cắp? Thì đều bởi vì tham. Tham muốn vật của người làm của mình. Nếu không tham thì có thể giữ được giới không trộm cắp.

- Không cầu thì không phạm giới dâm. Người nam truy tìm người nữ, đó là cầu; người nữ truy tìm người nam cũng là cầu. Cầu không được thì thần hồn điên đảo, thậm chí trong giấc mộng vẫn còn truy cầu, thân tâm không yên.

- Không ích kỷ thì không phạm giới vọng ngữ. Tại sao phải vọng ngữ? Bởi vì muốn bảo vệ lợi ích riêng tư của mình, cho nên đi đến đâu thì gạt người và nói dối đến đó. Nếu mình không ích kỷ, dù ở đâu mình cũng có thể nói lời chân thật và không có chút hành vi lừa dối nào.

- Không tự lợi thì không phạm đến giới rượu. Người uống rượu cho rằng rượu có thể làm cho máu huyết lưu thông, có lợi cho thân thể. Như người say cảm thấy tâm hồn nhẹ nhàng lâng lâng như đã lên chín tầng mây. Đó đều là vọng tưởng của người uống rượu. Họ đang bị sự tự lợi tác quái.

Nghiêm mật giữ 5 giới đồng nghĩa là ta luôn nhìn lại chính mình, nhận ra ngay lập tức khi mình phạm giới, để kịp thời sám hối và tự hứa sẽ từ bỏ. Đó là tâm Tàm quý (Tàm, quý là tâm hổ thẹn với các điều tội lỗi, xấu xa mà mình đã tạo ra. Tự hổ thẹn với chính mình gọi là tàm, hổ thẹn đối với người khác gọi là quý).

Nghiêm mật giữ 5 giới sẽ dần dần giúp chúng ta vơi bớt cái Ngã: 

- giúp ta mở lòng từ bi thương yêu các chúng sanh

- giúp ta bớt tham lam, biết tôn trọng tài sản của người khác

- giúp ta tôn trọng sự công bằng, không phá hoại hạnh phúc của người khác

- giúp ta tôn trọng sự thật, tăng trưởng lòng từ bi không gây đau khổ cho người

- giúp ta bảo toàn hạt giống trí tuệ, ngăn ngừa những nguyên nhân sinh ra tội lỗi hại người

Tóm lại, 5 giới giúp chúng ta giảm bớt cái Ngã là đầu mối của tham lam, ích kỹ, si mê, độc ác, tội lỗi, đồng thời giúp ta tăng trưởng lòng từ bi, yêu thương, tâm bình đẳng.

Thế "Ai" yêu thương? "Ai" từ bi? "Ai" có tâm bình đẳng?

Cũng chính là cái Ngã. Nhưng bây giờ là cái Ngã "TỐT". Khi trí năng bắt đầu tỉnh ngộ, việc đầu tiên trên con đường tâm linh là chúng ta tu để chuyển đổi từ cái Ngã ích kỹ, cái Tôi khát ái, dần dần thành cái Ngã vị tha, cái Tôi từ bi, yêu thương.

Năm giới cho người cư sĩ do Đức Phật đặt ra nhằm giúp chúng sanh ngăn ngừa những niệm ác, những lời nói bất thiện, những hành động bất chính, không những giúp người Phật tử mạnh tiến trên đường giải thoát, mà còn đem lại trật tự an vui, hoà bình cho gia đình, quốc gia, xã hội. 

Giáo pháp của Đức Phật tuy có nhiều pháp môn, nhưng không ngoài ba điều chính yếu là Giới, Định và Huệ. Dù chúng ta tu theo tông phái nào, pháp môn nào mà nếu rời xa Giới, Định, Huệ, chúng ta đã biến Chánh pháp của Phật trở thành tà pháp.

Trên con đường tâm linh, chúng ta cần phải có Giới. Giới giúp thân và khẩu trong sạch. Khi thân và khẩu trong sạch thì tâm mới Định được. Tại sao vậy? Vì tâm định trong thân. Thân sạch, khẩu sạch mới làm nền tảng cho tâm Định được. Khi Giới trong sạch rồi, tâm nhẹ nhàng thì Định sẽ phát sanh, tiếp theo là Huệ phát sanh. Nếu không giữ Giới, tâm sẽ có nhiều phiền não, lo âu, vọng động, thì tâm sẽ không làm sao Định được. Khi tâm không Định được thì sẽ không bao giờ có Huệ. Khi Giới trong sạch, rồi Định Huệ dần dần sẽ phát sanh và khi đó chúng ta thấy rõ chân tướng thế gian. Vì vậy, Giới hết sức quan trọng

Giới là căn bản trong việc thực hành. Giới được trong sạch thì chúng ta thắng được ta. Người đời trên thế gian có thiện có ác. Muốn trở thành người thiện, phải làm thế nào? Từ ác muốn thành thiện thì chỉ có trì Giới thôi. Khi giữ Giới được trong sạch thì ta trở thành thiện ngay.

Giữ 5 giới là phương pháp giúp chúng ta chuyển đổi dần từ cái Ngã xấu thành Ngã tốt, từ cái Ngã ích kỹ thành cái Ngã vị tha, từ cái Ngã độc ác thành cái Ngã từ bi, v.v...

Rồi sau đó tu tập để từ cái Ngã tốt thành Vô ngã là cả một chặng đường dài nữa.

Thiền sinh Tánh Không chúng ta cùng giúp nhau vượt qua chặng đầu tiên này nhé!

Như Chiếu

(Bài đúc kết Thảo luận Đạo tràng Montreal)